Những lưu ý khi cúng giỗ với việc lập tự
việc cúng giỗ rất quan trọng đối với dân ta. Dân ta lại tin rằng khi cũng lễ phải do người đồng khí huyết với người khuất khấn vái hương hồn người khuất mới có thể phối hưởng được.
Trong việc lập tự phải theo thứ tự “chiêu mục” nghĩa là người dưới được thừa tự cho người trên, thí dụ như cháu thừa tự cho chú bác, em thừa tự cho anh, chú bác không thừa tự cho cháu, anh không được thừa tự cho em.
Tuy người thừa tự đã lập rồi, nhưng nếu vì tính hạn xấu da, vẫn có thể bỏ đi để lập người khác, gọi là lập hiền hay lập ái.
Người được lập thừa tự tức là con nuôi người lập nên phải ăn ở với cha mẹ nuôi như với cha mẹ đẻ, phải chịu mọi bổn phận của người con đẻ, không được tự ý bỏ cha mẹ nuôi để về nhà mình.
Trong trường hợp cha mẹ nuôi sau khi đã lập tự mới sinh được con trai, người con thừa tự có thẻ về ở với cha mẹ đẻ mình, hay có thể ở lại với cha mẹ nuôi, sẽ được hưởng một phần gia tài như con đẻ và có đủ mọi quyền lợi như con đẻ.
Trong khi lập tự không được dùng con độc đinh hoặc con trưởng, vì những người con này còn phải giữ việc khỏi hương của chính cha mẹ đẻ.
Người đàn ông không con, không lập tự lúc sống, lúc chết tôi, vợ có bổn phận thỏa hiệp với tộc trưởng để lập tự lấy người cùng giỗ cho chồng và gia tiên nhà chồng.
Những người đã hỏi vợ những chưa cưới hay mới cưới vợ, nhưng chưa có con chẳng may chết sớm, cha mẹ lập tự cho con, nhưng với điều kiện đã đến tuổi trưởng thành rồi.
Những người chết yểu chưa trưởng thành không được lập tự. Những người này được thờ phụng tại bàn thờ chung của gia đình, cũng có khi linh thiêng được thờ riêng và việc cúng giỗ do con trưởng nhớ mà cúng cho.
Những người con nuôi lập tự phải đồng khí huyết với cha mẹ nuôi. Tục không cho lập từ những con nuôi khác họ, những người này chỉ là nhữn nghĩa từ, xưa không được hưởng đủ quyền lợi như con đẻ.
Con rể không được thừa tự cha mẹ vợ. Nếu ngời con rể ở rể khi cha mẹ vợ chết phải chọn người đồng tông lập tự.
Việc lập tự ngày nay chỉ còn tồn tại ở một số các địa phương và quan niệm lập tự cũng ít nhiều thay đổi. Ta có câu “nam vô dụng nữ, vô tử dụng tôn”, nghĩa là không có con trai dùng con gái, không có thì dùng cháu.
Giờ đây tại nhiều gia đình không có con trai, con gái thường cung giỗ cha mẹ, hoặc cũng có khi cháu ngoại cúng giỗ ông bà,
Trải qua mọi biến chuyển từ xưa tới nay, việc củng giỗ đã thay đổi, việc lập tự cũng chịu ảnh hưởng nhiều.